فراروش‌شناسی حل مناقشۀ اثبات ریاضیاتی

حسین بیات؛ موسی اکرمی

دوره 4، شماره 8 ، مهر 1393، صفحه 1-18

چکیده
  گسترش روش‌های استدلال ریاضی، در دهه‌های اخیر، منجر به نقد اساسی تعریف کلاسیک اثبات ریاضیاتی شده است. منتقدان، معمولاً، تعریف‌های بدیلی پیشنهاد کرده‌اند؛ تعریف‌های فراوانی که دارای پیش‌فرض‌ها و پیامدهای گوناگون و گاهی حتی ناسازگاری هستند. این وضعیت، ریاضیات را در معرض نسبی‌نگری قرار داده است. از این رو، مسئلۀ فراوانی تعریف‌های ...  بیشتر

تمایزِ تحلیلی ـ ‌تألیفی از منظر کواین

قاسم پور حسن؛ مجتبی اعتمادی‌نیا

دوره 4، شماره 8 ، مهر 1393، صفحه 19-36

چکیده
  مقالة 1951 کواین با عنوان «دو حکم جزمی تجربه‌گرایی» با نقدی دور از انتظار به دوگانة مشهور تحلیلی ـ ترکیبی، ضمن موضع‌گیری علیه استفاده از مفهوم تحلیلت در توضیح و تبیین ضرورت و پیشینی‌بودن، هرگونه تلاش در جهت ارائة تمایزی غیر دوری میان گزاره‌های تحلیلی و ترکیبی را ناکام دانست. به اعتقاد کواین مفاهیمی نظیر تناقض، ترادف، و معنا ...  بیشتر

فلسفة نانوتکنولوژی

سید هدایت سجادی

دوره 4، شماره 8 ، مهر 1393، صفحه 37-57

چکیده
  این مقاله که در جست‌وجوی یک فلسفة نانوتکنولوژی است، به تعاریف، زمینه‌های تاریخی، کاربردها و پیامدهای نانوتکنولوژی، و نیز به بررسی ارتباط آن با فلسفه، پرداخته است. هدف از این نوشتار برشمردن مسائل، موضوعات، و جایگاه فلسفی نانوتکنولوژی به مثابة شاخه‌ای از تکنولوژی است، که از سه منظر متافیزیکی (هستی‌شناختی)، معرفت‌شناختی (و روش‌شناختی)، ...  بیشتر

نقد علم‌شناسی کوهن از منظر فایرابند1

علی عزیزی؛ مصطفی تقوی

دوره 4، شماره 8 ، مهر 1393، صفحه 59-74

چکیده
  کوهن و فایرابند از فیلسوفان علمی هستند که در بسیاری از جهات، دیدگاه‌های نزدیک و بعضاً مشترکی دارند. این دو فیلسوف به عقلانیتی آفاقی و جهان‌شمول باور ندارند؛ از این رو در عرف ادبیات فلسفی، دیدگاه‌های آنان را نسبی‌گرایانه تلقی می‌کنند. هر دو، از فیلسوفان نیمة دوم قرن بیستم هستند و واکنشی به جریان‌های پوزیتیویستی و نگتیویستی محسوب ...  بیشتر

تأثیر قواعد فلسفی بر طب سینوی

احسان کردی

دوره 4، شماره 8 ، مهر 1393، صفحه 75-91

چکیده
  در علم‌شناسی سینوی، طب به عنوان یکی از شاخه‌های فرعی حکمت طبیعی مطرح بوده است. طب سینوی عمیقاً متأثر از فلسفة ابن‌سیناست. وی به عنوان طبیبی فیلسوف، در سراسر کتب طبی‌اش از یافته‌های فلسفی خود استفاده کرده است. همچنین در مواضع متعددی از کتاب قانون، طبیب را از ورود به مباحث و مسائل فلسفی برحذر داشته و جایگاه اثبات آن‌ها را در فلسفه ...  بیشتر

پیوند فلسفه و فیزیک در اندیشة کمپبل

رضا ماحوزی

دوره 4، شماره 8 ، مهر 1393، صفحه 93-106

چکیده
  کیت کمپبل از زمرة فیلسوفان ساختارگرا و پدیدارگرایی است که ساختار هستی‌شناختی اعیان خارجی را صرفاً بر مبنای اوصاف تبیین کرده است. از آن‌جا که اوصاف مورد نظر کمپبل، هستنده‌هایی جزئی، منفرد و غیر قابل مشارکت در اعیان کثیر هستند و از سوی دیگر، به‌ مثابة آجرهای اولیة جهان خارج معرفی شده‌اند، دیدگاه‌های وی از سوی برخی از فیزیک‌دانان ...  بیشتر

کاربستِ «کاربست» و حل سه مشکل در نظریة ارجاع کریپکی

حسین نصراللهی؛ مرتضی صداقت آهنگری حسین‌زاده

دوره 4، شماره 8 ، مهر 1393، صفحه 107-121

چکیده
  در نظریة ارجاع سول کریپکی حداقل سه مشکل وجود دارد؛ ‌1. ارجاع‌دهیِ متفاوت اسامی خاص در جهان‌های ممکن مختلف؛ 2. تغییر مرجع؛ و 3. خطاناپذیری ارجاعی ترم‌های نظری. در این مقاله ابتدا این سه مشکل را طرح می‌کنیم سپس بیان می‌کنیم که چگونه خود کریپکی با توسل به مفهوم «کاربست» مشکل اول را حل کرده است و پس از آن چگونگی حل‌شدن مشکل دوم ...  بیشتر