نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• علیرضا منجمی

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

یکی از تلاش‌هایی که در حوزۀ فلسفۀ طب صورت گرفت، تعمیم آموزه‌های فلسفۀ علم به حوزۀ پزشکی بود. در این زمینه آثار توماس کوهن بیشتر از سایر فلاسفۀ علم مورد عنایت قرار گرفت و تلاش شد براساس مفاهیم پارادیم، بحران پارادایمی، انقلاب پارادایمی، و وضعیت پزشکی در جهان امروز فهم شود. پزشکی امروز (بخوانیم مدرن) یک پارادایم است و این پارادایم اکنون دچار بحران شده است. دو نشانۀ اصلی ِاین بحران یکم، اقبال بیماران به طب مکمل، و دوم درگرفتن بحث‌های فلسفی و اخلاقی در جامعۀ پزشکی هستند. به این ترتیب در این گفتار تلاش شده است با پاسخ‌گفتن به چهار پرسش اساسی وضعیت طب مدرن فهم شود. پرسش اول در مورد ماهیت خود طب است. اینکه در این عالم مدرن، طب دقیقاً چه تعریفی دارد، نقطۀ ورود به بحث است. پرسش دوم آن است که آیا پزشکی اساساً یک پارادایم است یا به‌طور بنیادین با معنایی که از پارادایم مراد می‌شود، ناسازگار است. به این ترتیب نشان داده می‌شود که طبابت پارادایم نیست و زیست ـ پزشکی به مفهوم پارادایم نزدیک‌تر است و زیست ـ پزشکی هم به مثابة پارادایم در بحران نیست.

کلیدواژه‌ها

• پارادایم
• پزشکی
• فلسفۀ علم
• طبابت
• زیست ـ پزشکی

عنوان مقاله [English]

Medicine as a Paradigm?

نویسنده [English]

• Alireza Monajemi

Faculty member of Institute for Humanities and Cultural Studies, Tehran

چکیده [English]

One of the philosophical reflections on medicine is philosophy of science approach. Among several branches and schools in philosophy of science, Thomas Kuhn has more impact on medical philosophy. Based on the Kuhnian approach, it is proposed that modern medicine is a paradigm and at the present time it is facing a serious crisis. Two signs of this crisis are popularity of alternative medicine and spark off philosophical debate in medical society. In this article, I try to challenge this claim by asking four fundamental questions. According to the essence of medicine and the role of medicine in modern times, it is proposed that medicine does not fit well with the Kuhnian definition of paradigm. Medicine in its essence is much more a practice and the concept of paradigm is closer to biomedical science than medicine.

کلیدواژه‌ها [English]

• Medicine
• Paradigm
• Philosophy of Medicine
• biomedical sciences