جایزه نوبل اقتصاد

 
جایزۀ نوبل اقتصاد (۲۰۲۵) به Joel Mokyr (مورخ اقتصادی) برای «توضیح رشد اقتصادی مبتنی بر نوآوری و شناسایی پیش‌نیازهای رشد پایدار از طریق پیشرفت تکنولوژی»، و به Philippe Aghion و Peter Howitt (نظریه‌پردازان رشد اقتصادی) برای ارایۀ «نظریۀ رشد پایدار از طریق تخریب خلاق Creative destruction » اختصاص یافته است (سایت نوبل (https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/2025/popular-information/)).
🔴موکیر در آثار خود بر نقش پیشرفت و تعاملِ علم و تکنولوژی، وجود متخصصان ماهر و جامعۀ باز نسبت به تغییرات جدید و غلبه بر مقاومت گروه‌های ذی‌نفع در رشد پایدار اقتصادی که دارایی‌هایشان توسط فناوری جدید تهدید می‌شود تأکید می‌کند. آگیون و هاویت نیز در نظریۀ خود بر مفهوم «تخریب خلاق (https://fa.wikipedia.org/wiki/تخریب_خلاق)» متمرکزند. طبق نظر آن‌ها رشد اقتصادی از طریق نوآوری منجر به تخریب رانت‌ها و جایگاه‌های شرکت‌های فعلی می‌شود، زیرا کسب‌وکارهایِ آن‌ها را به چالش می‌کشد.
🔴 کار هر دو گروه از برندگان نشان می‌دهد که نوآوری و تحولات تکنولوژیک نیروی محرک اصلی در رشد اقتصادی بی‌سابقه دو قرن گذشته بوده‌اند. با این حال، ادامه این روند تضمین‌شده نیست و تهدیداتی مانند تضعیف حمایت از علم، موانع تبادل آزاد ایده‌ها و نحوه تنظیم مقررات شرکت‌های غالب فناوری ممکن است رشد آینده را به چالش بکشند. این موضوعات و مسائل می‌توانند بحث‌هایی نظری، هنجاری و فلسفی را در حوزۀ فلسفۀ علم و تکنولوژی درباره اقتصاد سیاسی تکنولوژی، آثار توزیعی تحول تکنولوژی بر جامعه شامل بحث برندگان و بازندگان تخریب خلاق، پیوندهای معرفت‌شناختی علم و تکنولوژی و سیاست‌های بهینۀ رقابت و نوآوری (نظیر تنظیم مقررات انحصارات فناوری) باز کنند.
🔸 نشریۀ فلسفۀ علم از پژوهشگران دعوت می‌کند مقالات خود در خصوص ابعاد فلسفی مرتبط با این مسائل و موضوعات را (در قالب‌ مقالات دیدگاه، مروری، ترویجی و پژوهشی) به نشریه ارسال کنند. این مقالات در اولویت انتشار قرار خواهند گرفت.