نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• مهدی معین زاده

استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،

چکیده

ریچارد فولی در زمره نظریه‌پردازان مشهور در باب معرفت‌شناسی و معقولیت محسوبست.  نظریه مختار او در معرفت‌شناسی، "مبناگرائی انفسی"( Subjective foundationalism) است. با مطالعه آثار وی البته مشخص می‌شود که اتخاذ چنین موضعی در معرفت‌شناسی‌ بدلیل پروردن نظریه معقولیت سازگار با آن بوده‌است."مبناگرائی" وجه ممیزه نظریه معرفت فولی, از دیدگاههائی همچون انسجام‌گرائی(coherentism) است."انفسی بودن" نیز در تقابل با آفاقی بودن نحله‌هائی مثل اعتمادگرائی(reliablism) قرار می‌گیرد. فولی بر اساس این موضع معرفت‌شناختی، نظریه‌ای بدیع در باب معقولیت ارائه می‌دهد  که معرفتی(اپیستمیک) بودن و مهمتر از آن معطوف به هدف بودن(Goal oriented) از خصائص آنست.وی همچنین عقیده مقبول(Reasonable beliefe) را جایگزین عقیده معقول(Rational beliefe)در نظریه معقولیت می‌کند. نظریه معقولیت فولی, بدلیل احتواء بر مفاهیمی چون منظر(perspective) ، استدلال مناقشه‌ناپذیر(Uncontraversial argument)، تامل عمیق(Deep reflection)، عمیق‌ترین ملاکهای معرفتی(Deepest epistemic standards) و ... نوعی ذهنی‌گرائی و نسبی‌گرائی را متداعی می‌کند که البته از آن مبرّاست. در این مقاله تلاش می شود ضمن بررسی و بازسازی نظریه معقولیت فولی، معقولیت حاکم بر خود این نظریه نیز از طریق پیگیری استلزامات آن کشف گردد. این تلاش از طریق احاله هر یک از عناصر مقوم نظریه معقولیت فولی به بنیاد وجودی آن صورت می بندد. مدعای مقاله در خصوص معقولیت حاکم بر نظریه معقولیت فولی آن است که این معقولیت نه به اعتبار ملاک های منطقی بلکه مبتنی بر احوال و عناصر اگزیستانسیال آدمی است که تامین می گردد.

کلیدواژه‌ها

• فولی؛ مبنا‌گرائی انفسی
• معقولیت
• نظریۀ معقولیت معرفتی

عنوان مقاله [English]

Searching for the Rationality of Richard Foley’s Views

نویسنده [English]

• Mehdi Moinzadeh

Assistant professor of Institute for Humanities and Cultural Studies

چکیده [English]

Richard Foley is among the well-known theorists in epistemology and rationality. His theory of epistemology is known as ‘Subjective Foundationalism’. Studying his works, one finds out that the adoption of such a position in epistemology was due to the development of a rationality theory compatible with it. ‘Foundationalism’ is the distinctive feature of Foley’s epistemology which distinguishes it from views like coherentism. ‘Subjectivism’ is in opposition to ‘objectivist’ views like reliabilism. On the basis of this epistemological position, Foley puts forward an elaborate theory of rationality that being epistemic and, more importantly, being goal-oriented are among its main characteristics. He also replaces ‘reasonable belief’ with ‘rational belief’ in the theory of rationality. Involving concepts like ‘perspective’, ‘uncontroversial argument’, ‘deep reflection’, and ‘deepest epistemic standards’, Foley's theory of reasonableness associates a kind of subjectivism and relativism, but actually it is neither subjectivist nor relativist. This paper while investigates and reconstructs Foley's theory of rationality, attempts to disclose the rationality of the theory itself pursuing its implications. To do so, each of the elements of Foley's theory of rationality is referred to its existential foundation. The claim of the article on the rationale behind Foley's theory of reasonableness is that this rationality is not based on the validity of logical criteria but on the human existential states and elements

کلیدواژه‌ها [English]

• Foley
• subjectivist foundationalism
• rationality
• Theory of epistemic rationality