نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی ارشد، فلسفة علم، د صنعتی امیرکبیر
2 استادیار دانشکده مدیریت، علم امیرکبیر تهران
چکیده
دیدگاهی که می‌گوید مشاهدات فاعل شناسا، وابسته به شبکة بینشی معرفتی وی، انعطاف‌پذیر بوده و از آموزش‌ها، تربیت‌ها و انتظارات او متأثر است دیرزمانی است که جایگاه ویژه‌ای را در مباحث فلسفة علم به خود اختصاص داده است. در برابر این دیدگاه، اعتقاد به وجود لایه‌ای نفوذ‌ناپذیر از مشاهدات مطرح است که از صلبیت و خلوص برخوردار بوده، ساختار تربیتی و معرفتی مشاهده‌گر تأثیری در آن ندارد. در این مقاله تلاش خواهیم کرد تا بر اساس نظریات دو تن از فلاسفة علم معاصر، چرچلند و فودور، که به‌ترتیب از شاخص‌ترین مدافعان دیدگاه‌های مذکورند، نظریه‌باری مشاهدات را مورد ارزیابی قرار دهیم و درنهایت، دیدگاهی آشتی‌جویانه مبتنی بر ادراک تشکیکی ـ لایه‌ای ارائه کنیم؛ دیدگاهی که ضمن قبول صلبیت در مرتبة حس، به ادراکی فربه‌پذیر و انعطافی پس از حس و پیوستة با آن قائل است و نیازی نمی‌بیند که اختلاف در گزارشات و قضاوت‌های مشاهدتی را با انعطاف‌پذیری حواس فاعل شناسا توجیه کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Theory-Ladenness of Observations; A Critical Examination
نویسندگان [English]
- Majid Bidarmaghz 1
- Morteza Sedaghat Ahangari Hossein Zadeh 2
1 . M.A Student in Philosophy of Science, Amirkabir University of Technology (Tehran Polytechnic),
2 . Assistant Professor in Amirkabir University of Technology (Tehran Polytechnic), Department of Management, Science and Technology, mortezasedaghat@aut.ac.ir
چکیده [English]
The view that one's observations are depended on his/her epistemological network and are flexible due to trainings and expectations, is a long-lasting view which has a special place in the philosophy of science. The opposite view says that there is an impenetrable layer in observation which is resistant to influence of any educational and epistemological structure. In this paper, we first present these views according to Churchland and Fodor, the main figures in the camps respectively. Second, more importantly, we will defend a more moderate view which is based on a graded account of observation. The latter view accepts rigidity in the level of sensation while acknowledges that observation is flexible in higher levels. According to this view there is no need to appeal to flexibility of sensations to explain why there are discrepancies in observational reports and judgments.
کلیدواژه‌ها [English]
- Theory-ladenness of observations
- sensational perception
- observational judgment
- flexibility of perception
- graded perception
- Churchland
- Fodor
)