فلسفه علم

فیزیک کوانتومی و امکان «شعورمندی» ذرات فیزیکی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

حبیب‌الله رزمی 1
احمد بیگدلی 2
عسگر دیرباز 3

1 دانشیار گروه فیزیک دانشگاه قم

2 کارشناس ارشد گروه فلسفة دانشگاه قم

3 استادیار گروه فلسفة دانشگاه قم

چکیده
از قرن‌ها پیش، اندیشمندان و حکمای مسلمان با الهام از آیات نورانی قرآن کریم و با براهین متقن عقلی به اثبات سریان‌داشتن علم و آگاهی در میان اشیای مادی پرداخته بودند. دانشمندان علوم تجربی به امکان وجود نوعی شعور و آگاهی در برخی مواد و اشیای ظاهراً بی‌جان اشاره داشته‌اند. گستردگی «علم» در سراسر هستی حتی در ذرات مادی، فیزیک را نیز در این بحث سهیم می‌کند. در نظریة کوانتوم، بعضی پدیده‌ها از جمله آزمایش انتخاب تأخیری ذرات مطرح می‌شود و چنین می‌نماید که ذرات از موقعیت پیرامون خود آگاهی دارند و رفتار مناسب با آن را انتخاب می‌کنند؛ همچنین، در بعضی از مدل‌های بدیل و رقیب نظریة رایج کوانتوم (مدل بوهم ـ دوبروی)، موج راهنما یا میدان اطلاعات مطرح است که این‌ها اشاره‌ای بر امکان شعورمندی ذرات فیزیکی دارند.

کلیدواژه‌ها

معرفت
آگاهی
شعور ذرات
فیزیک کوانتومی
دوگانگی ذره‌ای ـ موجی

عنوان مقاله English

Quantum Physics and the Possibility of Physical Particles’ Consciousness

نویسندگان English

Habibolah Razmi 1
Ahmad Bigdeli 2
Asghar Dirbaz 3
چکیده English

 
From centuries ago, Muslim scholars and philosophers, by inspiration from luminous verses of holy Quran and with strong rational reasons, have proved that science and awareness flow in all levels of existence, particularly in material things. The experimental scientists also have pointed to the possibility of presence of a kind of consciousness and awareness in matters and apparently non-living things. Science extension in the whole existing world, even in material particles, brings physics to the discussion too. In quantum theory, there are some phenomena (e.g. delayed choice experiment) which show that particles are aware of their surroundings and thus choose the suitable behavior correspond to their environment; also, in some alternative models of the standard quantum theory (Bohm-de Broglie model), there are some concepts such as ‘pilot wave’ or ‘information field’, which may be considered as the reasons of the particles’ sensitivity (consciousness).

کلیدواژه‌ها English

awareness
Particles’ consciousness
Quantum Physics
Particle-Wave
قرآن مجید.
صحیفة سجادیه.
آشتیانی سید جلال‌الدین (1380). شرح مقدمة قیصری بر فصوص الحکم، قم: بوستان کتاب.
جوادی آملی، عبدالله (1378). تسنیم، ج 5، قم: اسرا.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1386). الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، به‌تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی، قم: بوستان کتاب.
فیض کاشانی، ملا محسن (1362). اصول المعارف، مقدمة سید جلال‌الدین آشتیانی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
گلشنی، مهدی (1385). تحلیلیاز دیدگاه‌هایفلسفیفیزیک‌دانان معاصر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1375). شرح اسفار، ج 1، قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
Castelvecchi, Davide (2008). ‘Tight Deadline; Photons: Decide What to do-and do it Yesterday’, May 23, Science News Online, https://www.sciencenews.org/article/tight-deadline.
Cho, Adrian (2007). ‘After a Short Delay, Quantum Mechanics Becomes Even Weirder’, Science NOW Daily News, 16 February 2007.
Jacques, Vincent, et al (2007). ‘Experimental Realization of Wheeler's Delayed-Choice Gedanken Experiment’, Science, Vol. 315.
Jay, Alfred (2007). ‘Conscious Particles, Fields and Waves’, In
http://ezinearticles.com/?Conscious-Particles,-Fields-and-Waves&id=546242.
M. O. Scully and K. Drühl (1982). ‘Quantum Eraser-A Proposed Photon Correlation Experiment Concerning Observation and Delayed Choice’, In Quantum Mechanics, Phys. Rev. A, Vol. 25.
Marlow, A. R. (ed.) (1978). Mathematical Foundations of Quantum Theory, New York: Academic Press.
Y-H. Kim, R. Yu, S. P. Kulik, Y. H. Shih, and M. O. Scully (2000). ‘A Delayed Choice Quantum Eraser’, Phys. Rev. Lett, Vol. 84.
.

صفحه اصلی

راهنمای نویسندگان

ارسال مقاله

داوران

تماس با ما