نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• امیر احسان کرباسی زاده ¹
• ایمان فروتن ²

¹ دانشیار گروه فلسفه دانشگاه اصفهان

² دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان

چکیده

گاستون باشلار مفهوم موانع معرفتی را معرفی کرد که به اعتقاد او مانع پیشرفت علم مدرن می شود. ژرژ کانگیلم، به اقتفای او، با تأثیر منفی آنها موافق بود، اما برای این موانع ارزش معرفتی نیز قایل بود. این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازد که چرا کانگیلم این موانع را در تاریخ‌نگاری خود گنجانده و به آنها ارزش داده است. این مقاله با تمرکز بر پزشکی و زیست‌شناسی نشان می‌دهد که کانگیلم موانع معرفت‌شناختی را محور معرفت‌شناسی خود می‌دانست. آنها فقط به عنوان مانع عمل نمی‌کنند، بلکه می‌توانند با فراهم کردن شرایط برای چارچوب‌های علمی جدید، پیشرفت علمی را تسهیل کنند. این مقاله استدلال می‌کند که این موانع نقش دوگانه ای دارند: به چالش کشیدن ذهنیت‌های پیشا علمی و ادغام خلاقانه مفاهیم گذشته در علم مدرن. آنها در نتیجه داشتن این نقش دوگانه، پیشرفت مداوم علمی را تسهیل می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• مانع معرفت‌شناختی
• کانگیلم
• تاریخ‌نگاری مفاهیم
• گسست معرفتی
• تغییر علمی

عنوان مقاله [English]

Canguilhem and the Dual Aspects of Epistemological Obstacles

نویسندگان [English]

• Amir Ehsan Karbasizadeh ¹
• Iman Forootan ²

¹ Philosophy Dept. of University of Isfahan

² graduated student of University of Isfahan

چکیده [English]

Gaston Bachelard introduced the concept of epistemological obstacles, which he believed hindered the progress of modern science. Georges Canguilhem, his successor, agreed on their negative impact but also attributed epistemological value to them. This paper explores why Canguilhem included these obstacles in his historiography and assigned them value. Focusing on medicine and biology, the paper reveals that Canguilhem saw epistemological obstacles as central to his epistemology. They are not just impediments but can also foster scientific development by providing conditions for new scientific frameworks. The paper argues that these obstacles play a dual role: critically challenging pre-scientific mindsets and creatively integrating past concepts into modern science, thus facilitating continuous scientific progress.

کلیدواژه‌ها [English]

• epistemological Obstacles
• historiography of science
• epistemological discontinuities
• scientific change