فلسفه علم

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

نقش قول به تاریخیت و مساله فرهنگ ( بیلدونگ) در تکوین تلقی آلمانی از علم

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفه علم پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

نیمه دوم قرن نوزدهم و دهه‌های آغازین قرن بیستم دوران شکوفائی علوم ریاضی- طبیعی در آلمان است. کیرشهف ، هلمهولتز ، ککوله ، فیشر ،هابر ، ریمان پلانک ، اینشتین ، شرودینگر و ... صرفا تعدادی از شهیر‌ترین دانشمندان این دوره در آلمان هستند. با وجود پیشتازی آلمان در این دوره از سایر کشورهای اروپائی ( خاصه انگلستان و فرانسه) در عرصه علوم ریاضی- طبیعی (Hofstetter,2001:56) ، یاسپرس در همان سالهای اوج شکوفائی فیزیک در المان اظهار می‌دارد که Wissenschaft ( معادل آلمانی واژه Science) امریست ناظر بر یک کل لایتجزا و فردی که دارای wissenschaft است در عین حال فردی فلسفی ، فرهیخته و آشنا با فرهنگ وتمدن و ارزش‌های فرهنگی نیز هست(Jaspers quoted in Ringer,1969: 10) . ویندلباند – فیلسوف شهیر نئوکانتی همین دوره – نیز ضمن اشاره به توسع مفهوم wissenshaft نسبت به science ، اعلام می‌دارد که این دو فرق فارقی با یکدیگر دارند چرا که " wissenshaftبنا بر ماهیت خود در کنش گرانش نوعی فهم ناظر بر ربط و نسبت دانشرشته تخصصی خود آنها با تمامیت بدنه معرفت و کلیت فرهنگ (Bildung= Kultur) بوجود می‌آورد. بدین ترتیب Wissenschaft بر خلاف Science متفطن تعلق خود به کلیت فرهنگ است، کلیتی که هنر، ادبیات، تاریخ، عرف، ذوق، اخلاق، دین و ... پاره های دیگر آن هستند" Windelband quoted in Ibid:103)) .
مدعای اصلی این مقاله انست که تفاوت قلمرو science , Wissenschaft در درک خاص زیست‌جهان آلمانی از مفهوم تاریخیت و مفهوم فرهنگ ( بیلدونگ) که هر دو میراث تفکر رمانتیک اواخر قرن هجده و اوائل قرن نوزده هستند، بنیاد‌دارد. این میراث البته از جهات مهمی در تغایر با سنت دکارتی – که از ان عموما بعنوان بنیاد علم بطور اخص و جهان مدرن بطور اعم یاد می‌شود- قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Historicity and Buildung in the Genesis of German Understanding of Science.

نویسنده [English]

  • mehdi moinzadeh

Assistant Professor, Department of Philosophy of Science, Institute of Humanities and Cultural Studies

چکیده [English]

We Know that during second half of 19th century and first half of 20th century mathematical-natural sciences impressively developed in Germany and scientists as Planck, Einstein, Schrodinger, Haber, Helmholtz ,… presented their most important works and theories in this period. At the same time , Jaspers ,in the second decade of 20th century, claimed that German " Wissenschaft " is distinct from science. Wissenschaft for him, is concerned with the totality of life, culture, literature, history ,Arts, ethics and etc.
In this article we will try to establish that the German understanding of science is grounded in concepts of historicism, historicity and bildung (culture ,education,…). These concepts of course are heritages of German Romanticism

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wissenschaft
  • Bildung
  • Historicism
  • Historicity
  • Romanticism
مراجع
[1] Hofstetter,M.J (2001), The Romantic Idea of University, Palgrave Publication.
Droysen, J.G .(1960). Historik, Vorlesungen Uber Enzyklopedie und Methodologie der Geschichte.ed. Rudolph Huebner:  Munchen
[1] Ringer, F, (1969), The Decline of the German Mandarins: The German Academic Community, 1890- 1933. Cambridge: Harvard University Press.
 
[1]Descartes, Rene(1988a). Meditations on First Philosophy. Selected Philosophical Writings, trans. John Cottingham, Robert Stoothoff, and Dugald Murdoch. Cambridge: Cambridge University Press.
[1]Descartes, Rene(1988b). Principles of Philosophy. Selected Philosophical Writings, trans. John Cottingham,Robert Stoothoff, and Dugald Murdoch. Cambridge:Cambridge University Press.
[1] Ricoeur,P (1996), The Crisis of Cogito, in Synthese 106 (1) , Pp: 57-66.
 
[1]Descartes, Rene(1988c(. Discourse on Method. SelectedPhilosophical Writings, trans. John Cottingham,Robert Stoothoff, and Dugald Murdoch. Cambridge:Cambridge University Press.
[1] Beiser, F.(2011),German Historosist Tradition, Oxford University Press.
[1] Nietzsche,F,(1967), Will to Power. Trans Kaufman.W & Holingdale R.J.Vintage Books.
[1]Dilthey,W (2002), The Formation of the Historical World in the Human Sciences, tr& ed R.A. Makkreel and F. Rodi , Princeton University Press.
[1] Rickert,H(1986), The Limits of Concept Formation in Natural Science, tr Oakes,G, Cambridge University Press.
 
[1] Rickert,H(1924),Die Problem der Geschichtphilosophie, Dritte Auflage.
[1] Troeltsch,E, (1923), Deutscher Geist und Westeuropa, ed , Baron,H, Tubingen: Mohr.
[1] Beiser, F. C.(2011(, German Historisist Tradition, Oxford University Press .
[1]  Gadamer,H.G (1989), Truth and Method , Continuum.
[1]  Schleiermacher,F (1977(, Hrrmeneutik und Kritik, ed Manfred Frank, Frankfurt: Suhrkamp.
[1] Ranke,L ( 2011),The Theory and Practice of History, tr , Igger,G, Routledge.
[1] Iggers, G (1968), The German Conception of History: The National Tradition of HistoricalThought from Herder to the Present, Wesleyan University Press.
 
[1] Dilthey,W (1989), Introduction to the Human Sciences, tr, Makkreel,R.F & Rodi,F, Princeton University Press.
[1] Alexander,W.M (1966), Johann George Hamann Philosophy and Faith, Martinus Nijhoff /The Hauge.
[1] Pillips,D (2010), Epistemological Distinction and Cultural Politics: Educational Reform and the Naturwissenschaft/Geisteswissenshaft Distinction in Nineteenth- Century Germany , in Historical Perspectives on Erklären and Verstehen, ed,Feest,U, Springer, Pp15-37.
[1]Konrad,F.M(2012), Wilhelm Von Homboldt's Contribution to the Theory of Buildung, in Theories of Buildung and Growth, eds, Siljander,P & Kivela,A& Sutinen,A, Sense Publishers, Pp: 107-125.
[1]  Schwenk,B.(1996), Bildung , in Lonzen .D Pädagogische Grundbegriffe, Band I, Hamburg: Rowohlt Taschebbuch Verlag.
[1] Beiser, F. C. (1998). “A romantic education: The concept of bildung in early German romanticism.” In A. O. Rorty (Ed.), Philosophers on Education, Rotledge. Pp. 284–299.
[1] [1]Heidegger.M, Contributions to Philosophy(From Enovning), Trans, Emad,P& Maly.K, Indiana University Press,1999.
فلسفه علم
دوره 9، شماره 18 - شماره پیاپی 18
بهمن 1398
صفحه 201-222
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار