نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• مهدی غیاثوند

دانشجوی دکتری فلسفة دانشگاه تهران و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی

چکیده

مقالة حاضر به‌طور ‌کلی، تأملی است درباب نقش و جایگاه علم فیزیک در فیزیکالیسم. در فضای فلسفی معاصر غرب، در اغلب موارد، تعبیر «فیزیکی» جانشین تعبیر دیرآشنای «مادی» شده و بیشتر از «فیزیکالیسم» صحبت به‌میان می‌آید تا «مادی‌انگاری». بدین‌معنا که دیگر بر خواصی چون صلابت و نفوذناپذیری، امکان فرض ابعاد سه‌گانه، و از این دست در تعیین محتوای مفهومی تعبیر «مادی» تکیه نمی‌شود، بلکه چنین امری با ارجاع به علم فیزیک محقق می‌شود. اما نکته این‌جاست که این ارجاع از همان ابتدا، به‌رغم فراگیربودن و مزایای مفهومی انکارناپذیر آن، به‌لحاظ برخی لوازم و توابعی که دربرداشته، با مشکلاتی مواجه بوده است. تا جایی که بحث به تعیین ارزش صدق فیزیکالیسم هم کشیده شده است و از مشکلات مذبور در قالب برهان دوحدی همپل به‌عنوان استدلالی علیه فیزیکالیسم بحث می‌شود. در مقالة حاضر، به تحلیل و ارزیابی دو مورد از تقریرات متأخر این ارجاع خواهیم پرداخت که درپی مرتفع‌ساختن موارد مطرح در این برهان‌اند. نگارنده از این ارزیابی نتایجی را پیرامون اصل ایدة فیزیکالیسم استنتاج خواهد کرد و درنهایت به طرح پاره‌ای ملاحظات انتقادی درباب فیزیکالیسم خواهد پرداخت.

کلیدواژه‌ها

• فیزیکالیسم
• فیزیکی
• فیزیک کوانتوم
• واقع‌گرایی علمی
• برهان دوحدی همپل

عنوان مقاله [English]

Physics and Physicalism

نویسنده [English]

• Mahdi Ghiasvand

PhD Student in Philosophy of Tehran University And Member of Scientific Board Islamic Research Institute for Culture and Thought

چکیده [English]

Hempel's Dilemma is among several arguments posed against physicalism. Physicalists can respond to this dilemma in several ways. The present article aims to analyze Andrew Melnyk and Janice Dowell's responses based on their specific accounts about the conception of the term "physical". Melnyk's account is based upon a scientific realist's approach to natural sciences. We will focus on and discuss about that weather we can adopt such an approach to the present science and in particular the present physics or not. Dowell, however, defends an account according to witch ideal future physics should be replaced by an ideal science that has hallmarks of a scientific theory and differs in its subject matter. The author wants to show that these accounts, each one in respect to particular aspects, cannot play the given role in formulation of the physicalism thesis.

کلیدواژه‌ها [English]

• physicalism
• Physical
• Quantum Physics
• Scientific realism
• Hempel's Dilemma