نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفة علم، دانشگاه شریف
2 استادیار و هیئت علمی گروه فلسفة علم، دانشگاه شریف
چکیده
کوهن و فایرابند از فیلسوفان علمی هستند که در بسیاری از جهات، دیدگاه‌های نزدیک و بعضاً مشترکی دارند. این دو فیلسوف به عقلانیتی آفاقی و جهان‌شمول باور ندارند؛ از این رو در عرف ادبیات فلسفی، دیدگاه‌های آنان را نسبی‌گرایانه تلقی می‌کنند. هر دو، از فیلسوفان نیمة دوم قرن بیستم هستند و واکنشی به جریان‌های پوزیتیویستی و نگتیویستی محسوب می‌شوند. این اندازه، شباهت و نزدیکی، این پرسش را در ذهن برمی‌انگیزد که اختلاف نظر و تفاوت آرای این دو، در کجاست. در این مقاله می‌کوشیم تا با مروری گذرا بر دیدگاه‌های آنان، انتقاداتی را که فایرابند به علم‌شناسیِ کوهن دانسته است، بررسی کنیم. از‌جملة این نقدها، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: نقد بر رویکرد ایدئولوژیک کوهن نسبت به تاریخ؛ گسترة قیاس‌ناپذیریِ او؛ ابهام در توصیفی یا تجویزی بودن دیدگاه‌هایش؛ گذر ناموجه از پایداری به کثرت؛ ناکامی در تمایز حیطة علم و غیر علم با جعل هویات نظری مانند پارادایم و علم عادی؛ و در‌نهایت، ذبح انسان آزاد در خفقان علم عادی
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Criticism of Kuhn from Feyerabend's Point of View
نویسندگان [English]
- Ali Azizi 1
- Mostafa Taghavi 2
1 M.A Student in Philosophy of Science, Sharif University of Technology
2 Assistant Professor, Faculty Member of Philosophy of Science Department, Sharif University of Technology
چکیده [English]
The viewpoints of Kuhn and Feyerabend, as two philosophers of science, are similar in many aspects, even the same in certain problems. They do not believe in any objective and universal rationality, hence, their views are regarded relativistic by many other philosophers. These two philosophers, belong to the second half of the twentieth century and are considered as a response to positivism and negativism. Despite the extensive correspondences, there are some significant differences between them. In this paper, we have tried to derive and analyze the criticisms of Feyerabend to Kuhn's viewpoint on science, such as critisizing the Kuhn's ideological approach to history, the domain of his incommensurability, the ambiguity in normativeness and descriptiveness of his ideas, unjustifiable transition from tenacity to proliferation, failure in discriminating between science and non-science via theoretical entities such as paradigm and normal science, and finally restricting the scientists’ freedom throughout the normal science.
کلیدواژه‌ها [English]
- Kuhn
- Feyerabend
- incommensurability
- Paradigm
- normal science
- tenacity
- proliferation
)