بازخوانی مفهوم مزاج برپایۀ پزشکی مدرن

امید آهنچی مرکز؛ محمد سعیدی مهر

دوره 1، شماره 2 ، مهر 1390، صفحه 1-23

چکیده
  مفهوم مزاج یکی از مفاهیم کلیدی است که از یک‌سوی در پزشکی و طبیعیات قدیم و از سوی دیگر در مباحث فلسفی به‌ویژه در حوزۀ نفس‌شناسی، نقش مهمی را ایفا می‌کرده است. از نظر قدما، مزاج کیفیتی است که در اثر واکنشِ میان عناصر اربعۀ جسم حاصل شده و دارای خاصیتی متفاوت از خاصیت اجزاست. کیفیت حاصل شده، دارای درجات متفاوتی از اعتدال است و میزانِ ...  بیشتر

«عقلانیت» در فلسفة علم پوپر

جواد اکبری تختمشلو؛ سعید زیباکلام

دوره 1، شماره 2 ، مهر 1390، صفحه 25-64

چکیده
  در دهه‌های اخیر، عقلانیت به یکی از موضوعات مهم و بحث‌انگیز حوز‌ه‌های فکری مبدل شده است. فلاسفة متعددی هستند که شأن عقل و عقلانیت انسانی را کم‌اعتبار کرده و می‌کنند. پوپر ازجملة کسانی است که به عقل آدمی باور دارند. او برای نشان‌دادن توانایی عقل، اثبات‌گرایی و رویکردهای توجیهی را به‌کلی رد و با طراحی فلسفة علم ابطال‌گرا، ...  بیشتر

تجارت الکترونیک از دیدگاه فلسفة تکنولوژی

سید‌‌محمدرضا امیری طهرانی

دوره 1، شماره 2 ، مهر 1390، صفحه 65-95

چکیده
  در آغاز، با اشاره به تعاریف وتحلیل‌هایی که فیلسوفان تکنولوژی، همچون مارتین هایدگر، ماریو بونگ، و استفان کلاین از مفهوم فنّاوری به‌دست داده‌اند، نحوة انطباق این تعریف‌ها بر مفهوم تجارت الکترونیک تحلیل می‌شود. سپس، با مرور آرای مارتین هایدگر، کارل مارکس، ژاک الول، دونالد مک‌کنزی، هانس یوناس، و اندروفینبرگ که دربارة ...  بیشتر

آغازمندی طبیعت در آرای کریگ همراه با طرح و بررسی یک استدلال پیشینی و یک تأیید تجربی

روزبه زارع؛ سیدحسن حسینی

دوره 1، شماره 2 ، مهر 1390، صفحه 97-116

چکیده
  ویلیام لین کریگ (William Lane Craig)، فیلسوف و متأله شهیر امریکایی، به‌عنوان احیا‌کنندة نوع خاصی از براهین کیهان‌شناختی شهرت یافته؛ او این برهان را «برهان کیهان‌شناسی کلامی» (kalam cosmological argument) نامیده است. رکن اساسی این برهان، آغازمندی یا حدوث زمانی جهان است. کریگ به‌منظور اثبات این مقدمة اساسیِ برهان خود، به چهار دلیل متوسل ...  بیشتر

فیزیک و فیزیکالیسم

مهدی غیاثوند

دوره 1، شماره 2 ، مهر 1390، صفحه 117-142

چکیده
  مقالة حاضر به‌طور ‌کلی، تأملی است درباب نقش و جایگاه علم فیزیک در فیزیکالیسم. در فضای فلسفی معاصر غرب، در اغلب موارد، تعبیر «فیزیکی» جانشین تعبیر دیرآشنای «مادی» شده و بیشتر از «فیزیکالیسم» صحبت به‌میان می‌آید تا «مادی‌انگاری». بدین‌معنا که دیگر بر خواصی چون صلابت و نفوذناپذیری، امکان فرض ابعاد ...  بیشتر

عقلانیت به‌مثابة حفظ «گزاره‌های ثابت» و جایگزینی «گزاره‌های سیال»

غلامحسین مقدم حیدری؛ حمیدرضا آیت اللهی

دوره 1، شماره 2 ، مهر 1390، صفحه 143-161

چکیده
  یکی از نظریه‌های متداول دربارة عقلانیت علم، عقلانیت به‌مثابة مبناگرایی است که بنابر آن، عقلانیت یک نظریة علمی و مبتنی‌بر داده‌های حسی است که آن نظریه بر آن اساس بنا شده است. اما داده‌های حسی قطعی و یقینی موضوعی است که مناقشات فراوانی را درپی داشته است. در این مقاله، با تمسک به آرای ویتگنشتاین درباب «یقین»، تلقی نوینی ...  بیشتر

رهیافت جامعه‌شناسانه به فلسفة علم

نواب مقربی

دوره 1، شماره 2 ، مهر 1390، صفحه 163-180

چکیده
  جامعه‌‌شناسی علم به‌منزلۀ حوزه‌‌ای جدا، جدی، و نیرومند از شناخت بشری تا دهة‌‌ 1970 حضور پررنگی در مناقشه‌‌های فیلسوفان نداشت. ولی از حدود اوایل آن دهه، بسیاری از فیلسوفان به‌گونه‌‌ای فزاینده به این حوزه از شناخت بشری روی آوردند. این حوزه از آن زمان تاکنون پیشرفت بزرگی کرده است و دگرگونی‌‌های مهمی را پشت ...  بیشتر