نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• مهدی عاشوری ¹
• سید محمود طاهری ²

¹ دانشجوی دکتری فلسفه علم، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

² استاد آمار ریاضی، دانشکده فنی، دانشگاه تهران

چکیده

بسیاری از پژوهشهای علمی به معرفی و کاربست مدل­ها به ویژه مدل­های آماری اختصاص یافته است. بنابر رویکرد دلالت­شناسانه، مدل­ها چیزی را در مورد واقعیت «بازنمایی» می­کنند. در اصطلاح، «مدل» یا «منبع بازنمایی» بازنمایی­کننده امری است که «هدف بازنمایی» نامیده می­شود. بنابر رویکرد «استنباطی»، در رابطه بازنمایی علاوه بر «مدل» و «هدف» طرف سومی نیز مقوم رابطه است که وابسته به «عامل شناسا» می­باشد. در این مقاله با بررسی «پارادایم­های استنباط آماری» دو مؤلفه «تعبیر» و «قصد» شناسایی می­شود که توسط «آماردان» در مدل­سازی لحاظ می­گردد. نشان داده می­شود که مدل آماری و سیستم هدف آن، به «تعبیر»ی که «کاربر» روش­های استنباط آماری از «متغیر تصادفی» دارد و «قصد» او از انجام استنباط آماری حساس است. ولی آیا می­توان «تعبیر» یا «قصد» را عنصر مقوم رابطه بازنمایی در مدل­های آماری دانست و مدل­های آماری را شاهدی به نفع رویکرد «استنباطی» در نظر گرفت، یا آنکه این تمایزهای پارادایمی در مدل گنجانده شده و مؤلفه جداگانه­ای نیستند و رابطه بازنمایی فقط میان منبع و هدف برقرار است. در این مقاله، دو فرض بر اساس شقوق ممکن بررسی می­گردد.

کلیدواژه‌ها

• مدل آماری
• بازنمایی علمی
• پارادایم‌های استنباط آماری
• فاعل شناسا
• تعبیر
• قصد

عنوان مقاله [English]

Representation of Statistical Models: Mapping and Inferential accounts

نویسندگان [English]

• mahdi Ashoori ¹
• seyed mahmod taheri ²

¹ Ph.D. Student in Philosophy of Science, Institute for Research in Philosophy

² Seid Mahmood Taheri, Professor of Mathematical Statistics, Faculty of Engineering, University of Tehran

چکیده [English]

Recent works in the philosophy of science have generated an apparent conflict among theories attempting to explicate the nature of scientific representation. On one side, there are what one might call ‘mapping’ accounts, which emphasize objective relations (such as similarity, isomorphism, and homomorphism) among representations (theories, models, simulations, diagrams, etc.) and their target systems. On the other side, there are what one might call ‘inferential’ views, which emphasize agent’s roles in connection with these targets, such as interpretation and inference. In this paper we will examine the role of the principles of statistical inference in statistical modeling such as agent’s activities. There are three paradigms in statistical inference. The question is whether the representation of statistical models is sensitive to agent’s paradigm-choosing or not?

کلیدواژه‌ها [English]

• statistical modeling
• Scientific Representation
• Mapping account
• Inferential account
• paradigms of statistical inference