نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفه، دانشگاه اصفهان

چکیده

فلسفة علم کوهن را آغاز دورة پساپوزیتیویستی دانسته‌اند. در این نوشتار با مرور نقدهای کوهن بر تجربه‌گرایی خواهیم دید او در این نقدها با تضعیف نقش معرفتی و توجیهی تجربه باعث تقویت نسبی‌گرایی و بسط آن به حوزة‌ علوم طبیعی می‌شود. با این‌که کوهن نقدهایی جدی بر حلقة وین دارد، اما هم‌زمان برخی از اصول پوزیتیویستی آن‌ها را حفظ می‌کند؛ لذا برخی از مفسران کوهن نسبی‌گرایی را نتیجة منطقی اصول پوزیتیویستی می‌دانند و بر این اساس دیدگاه کوهن را تداوم پوزیتیویسم معرفی می‌کنند. از نظر آن‌ها کوهن با مبانی اندیشة حلقة وین موافق است و صرفاً برای حل پاره‌ای از ناسازگاری‌ها آن را بازسازی می‌کند. شواهد این ادعا را در پایان این نوشتار بررسی خواهیم کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Kuhn’s Criticism of Empiricism

نویسنده [English]

  • Reza Sadeqi

assistant professor and chairman of Philosophy Group, Isfahan University

چکیده [English]

Kuhn’s philosophy is known as the beginning of thpost-positivistic period. In this essay by reviewing Kuhn's critiques on empiricism we'll see that by weakening and justifying the epistemic roles of experience he tries to support and expand the relativism to the realm of natural sciences. Although Kuhn seriously criticizes the Vienna Circle, he at the same time maintains some of positivist principles. Thus, according to some interpretations Kuhn’s relativism is the logical consequence of some positivistic foundations and therefore his view is the continuation of positivism. Evaluation evidences of this claim would be the end of this essay.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kuhn
  • Paradigm
  • empiricism
  • Relativism
  • Positivism
پاتنم هیلری (1385). دوگانگی واقعیت/ ارزش، ترجمة فریدون فاطمی، تهران: مرکز.
پوپر، کارل (1374). شناخت عینی: برداشتی تکاملی، ترجمة احمد آرام، تهران: اندیشه‌‌های عصر نو.
جانیاک، آندرو (1392). ‌نیوتن فیلسوف: پژوهشی در اندیشه‌های فلسفی نیوتن، ترجمة سعید جعفری‌، تهران:‌ نیلوفر.
زیباکلام، سعید (1384). معرفت‌شناسی اجتماعی: طرح و نقد مکتب ادینبورا، تهران: سمت.
کوهن، ‌تامس (1387). «پارادایم‌های تحول علمی»، ترجمة علی سروی، ماه‌نامة اطلاعات حکمت و معرفت، ش 12.
کوهن،‌ تامس (1390). ساختار انقلاب‌های علمی، ترجمة سعید زیباکلام، تهران: سمت.
کوهن،‌ تامس (1392). تنش جوهری: جستارهایی دربارة دگرگونی و سنت علمی، ترجمة علی اردستانی، تهران: رخداد نو.
Bird, Alexander (2002). ‘Kuhn’s wrong turning’, Studies in History and Philosophy of Science, No. 33.
Bird, Alexander (2004). ‘Kuhn, naturalism, and the positivist legacy’, Studies in History and Philosophy of Science, No. 35.
Carnap, Rudolf (1950). ‘Empiricism, Semantics, and Ontology’, Revue Internationale de Philosophie, No. 4. Reprinted inhttp://www.ditext.com/carnap/carnap.html.
Feyerabend, Paul (1970). ‘Consolations for the Specialist’, In Imre Lakatos and Alan Musgrave (eds.), Criticism and the Growth of knowledge, Cambridge: Cambridge University press.
Friedman, Michael (2002). ‘Kant, Kuhn, and the Rationality of Science’, Philosophy of Science, No. 69.
Gattei, Stefano (2008). Thomas Kuhn’s ‘Linguistic Turn’ and the Legacy of Logical Empiricism: Incommensurability, Rationality and the Search for Truth, Ashgate ebooks
Grandy, Richarde (2003). ‘Kuhn’s World Changes’ In Nickles, Thomas (ed.), Thomas Kuhn, Cambridge, Cambridge University press.
Kuhn, Thomas S. (1970). ‘Reflections on my Critics’, In Imre Lakatos and Alan Musgrave (eds.), Criticism and the Growth of knowledge, Cambridge: Cambridge University press.
Kuhn, Thomas S. (2000). The Road Since Structure. Philosophical Essays, 1970–1993, with an Autobiographical Interview, edited by James Conant and John Haugeland, Chicago–London: University of Chicago Press.
Popper, Karl (1970). ‘Normal Science and Its Dangres’, In Imre Lakatos and Alan Musgrave (eds.), Criticism and the Growth of knowledge, Cambridge: Cambridge University press.
Watkins, John (1970). ‘Against Normal Science’, In Imre Lakatos and Alan Musgrave (eds.), Criticism and the Growth of knowledge, Cambridge: Cambridge University press.