سرچشمه‌های معرفت‌شناسی آنارشیستی فایرابند

مصطفی تقوی

دوره 6، شماره 12 ، مهر 1395، صفحه 1-14

چکیده
  این مقاله از سه بخش تشکیل شده است. در بخش نخست، نظریه آنارشیستی فایرابند درباره معرفت به اجمال معرفی می­شود. در این بخش توضیح داده می­شود که چرا او مخالف پوزیتیویزم منطقی و فلسفة علمِ پوپر، لاکاتوش و حتی کوهن است و معتقد است که علم از سایر سنت­های شناختی برتر نیست. فایرابند تأکید می­کند تنها اصل ابدی که می­توانیم از فعالیت واقعی ...  بیشتر

جهان‌شناسی ابویوسف یعقوب بن اسحاق کِندی

رسول جعفریان؛ ایرج نیک سرشت؛ عبدالله فرهی

دوره 6، شماره 12 ، مهر 1395، صفحه 15-36

چکیده
  کِندی نخستین محصول مهمّ دوران گذار از کلام به فلسفه بود که با اتّکا به آثار مکتب ارسطویی تلاش کرد جهان­شناسی قابل دفاعی در برابر اندیشه­های وارداتی به عالَم اسلام عرضه کند. او فلسفه­ی اولی را اشرف علوم به­شمار می­آورد و علوم مبتنی بر برهان را مفید یقین می­دانست.کِندیبا بهره­گیری از مفهوم «ابداع» در تبیین آغاز آفرینش، ...  بیشتر

هیدگرجوان و بحران علوم نظری

عطا حشمتی؛ میثم سفید خوش

دوره 6، شماره 12 ، مهر 1395، صفحه 37-59

چکیده
  هیدگر پس‌از جنگ جهانی اول متوجه بحرانی در علم شد که آن ‌را ناشی از غلبة رویکرد نظری برخاسته از علوم ‌تجربی و تسری‌یافتن این رویکرد به ‌سایر بخش‌های علوم می‌دانست. چیستی این بحران و راه چیرگی بر آن پرسشی است که به‌زعم این نوشته، یکی از دغدغه‌های اصلی هیدگر، پیش از تألیف هستی و زمان بوده است. پرسش اصلی ما در این مقاله شناسایی رویکرد ...  بیشتر

چالش های روش شناختی تعمیم رویکرد علوم طبیعی به انسان و علوم انسانی در مقایسه با امکان های اندیشۀ فطرت گرا

مجتبی زارعی

دوره 6، شماره 12 ، مهر 1395، صفحه 61-82

چکیده
  بشر در دوران مدرن، شاهد تحولات بعمده‌ای از جمله گسست بوده است. قطع همبستگی میان علوم طبیعی و علوم انسانی از جمله‌ی این تغییرات به‌شمار می‌رود. در این دوره، علوم طبیعی با محوریت رشته‌هایی همچون ریاضی، فیزیک، شیمی و ... مبدل به ملکه‌ی معارف بشری شد. بهره‌ای که علوم مذکور در راستای متمتع‌شدن انسان از طبیعت توانسته بودند به او برسانند ...  بیشتر

بازنمایی مدل‌های آماری؛ دو رویکرد نگاشتی و استنباطی

مهدی عاشوری؛ سید محمود طاهری

دوره 6، شماره 12 ، مهر 1395، صفحه 83-101

چکیده
  بسیاری از پژوهشهای علمی به معرفی و کاربست مدل­ها به ویژه مدل­های آماری اختصاص یافته است. بنابر رویکرد دلالت­شناسانه، مدل­ها چیزی را در مورد واقعیت «بازنمایی» می­کنند. در اصطلاح، «مدل» یا «منبع بازنمایی» بازنمایی­کننده امری است که «هدف بازنمایی» نامیده می­شود. بنابر رویکرد «استنباطی»، در رابطه ...  بیشتر

آیا مدل تکیونیتبیین خوبی برای پدیدۀ ناموضعیت کوانتومی است؟

سجاد مال‌میر؛ علیرضا منصوری

دوره 6، شماره 12 ، مهر 1395، صفحه 103-123

چکیده
  پدیدۀ ناموضعیت کوانتومی به معنای وجود ارتباطات علّی فوق نوری بین ذرات کوانتومی در‌هم‌تنیده است. یکی از راه‌های تبیین چنین پدیده‌ای ارائۀ مدلی تکیونی است.در اینرویکرد ذرات فوق ‌نوری (تکیون‌ها) واسطۀ ارتباط علّی میان نقاط دارای جدایی فضاگون می‌شوند. وجود تکیون‌ها ظاهراً با ساختار فضا-زمانی نسبیت خاص سازگار است و شواهد خوبی برای ...  بیشتر

تلقی واقع گرایانه از مکانیک کوانتومی

سعید معصومی

دوره 6، شماره 12 ، مهر 1395، صفحه 125-155

چکیده
  در این مقاله با بررسی مواضعی که در آنها به نظر می رسد مکانیک کوانتومی با آموزه واقع گرایی در تعارض باشد، نشان خواهیم داد که با اتخاذ موضع واقع گرایانه ای که اکنون بیشتر فلاسفه علم در مورد مفهوم واقع گرایی علمی دارند می توان تلقی واقع گرایانه از مکانیک کوانتومی داشت. با توجه به ادبیات علمی و فلسفی در مورد مکانیک کوانتومی می توان سه نوع ...  بیشتر