محمد ابراهیم مقصودی؛ سید علی طاهری خرم آبادی
چکیده
اسمولین کیهان‌شناسی جدید را دچار بحرانی در تبیین پدیده‌ها می‌داند که معلول به‌کارگیری روش‌شناسی خاصی است که او آن را «طرح‌وارۀ نیوتنی» می‌نامد. بر مبنای این طرح‌واره جهان همچون رایانه‌ای است که ورودی‌هایی را دریافت می‌کند و قوانین حاکم بر آن خروجی‌هایی را تولید می‌کنند. او کنارگذاشتن این طرح‌واره را برای عبور از بحران‌های ...
بیشتر
اسمولین کیهان‌شناسی جدید را دچار بحرانی در تبیین پدیده‌ها می‌داند که معلول به‌کارگیری روش‌شناسی خاصی است که او آن را «طرح‌وارۀ نیوتنی» می‌نامد. بر مبنای این طرح‌واره جهان همچون رایانه‌ای است که ورودی‌هایی را دریافت می‌کند و قوانین حاکم بر آن خروجی‌هایی را تولید می‌کنند. او کنارگذاشتن این طرح‌واره را برای عبور از بحران‌های کیهان‌شناسی جدید ضروری می‌داند؛ اما در عین حال جایگزینی را نیز مطرح نکرده است. تنها جایگزین موجود توسط وارتون ارائه شده است. او «طرح‌وارۀ لاگرانژی» را جایگزین مناسبی برای طرح‌وارۀ نیوتنی می‌داند. طرح‌وارۀ لاگرانژی رویکردی کلگرایانه و سراسری است که ذیل آن برداشت الگوریتمگونۀ متداول از جهان صحیح نیست. هدف این مقاله شرح و بررسی انتقادات اسمولین و پیشنهاد وارتون است. استدلال خواهیم کرد که گرچه طرح‌وارۀ لاگرانژی از برخی اشکالات طرح‌وارۀ نیوتنی مبرا است، اما نمیتواند چندان مطلوب اسمولین باشد.
