برونی‌گرایی و مسئلة استقرا

جلال پیکانی

دوره 3، شماره 5 ، فروردین 1392، صفحه 1-21

چکیده
  مسئلة سنتی استقرا یکی از صور بسیار مشهور شکاکیت به شمار می‌رود و تا به حال فلاسفة بسیاری برای حل یا منحل‌ساختن آن کوشیده‌اند؛ برونی‌گرایی یکی از رهیافت‌هایی است که به باور برخی معرفت‌شناسان می‌تواند در حل مسئلة سنتی استقرا به کار آید. مهم‌ترین نظریة مطرح‌شده در زمینة برون‌گرایی، نظریة اعتمادگرایی فرایندی است. اعتمادگرایی فرایندی ...  بیشتر

کرون در باب ارجاع، دیویدسون در باب محتوا

مرتضی صداقت آهنگری حسین‌زاده

دوره 3، شماره 5 ، فروردین 1392، صفحه 23-33

چکیده
  کرون معتقد است مرجع یک اسم را فقط ارتباط علّی با آن شیء متعین نمی‌کند، چراکه علیت حاوی نوعی عدم تعین است که برای فرار از آن لازم است بعد شناختی، که از آن به جواز معرفتی یاد می‌کند، نیز در تعیین مرجع اثر گذارد. دیویدسون بیان مشابهی را در مورد نحوة تعین محتوای باور ادراکی در تز مثلث‌بندی خود دارد. در این تز او معتقد است فرد علاوه‌بر ارتباط ...  بیشتر

مراحل پنج‌گانة شکل‌گیری فلسفة علم در قرن بیستم

محمدرضا عبدالله نژاد

دوره 3، شماره 5 ، فروردین 1392، صفحه 35-56

چکیده
  فعالیت‌های اصلی فلسفة علم، به مثابة یکی از شاخه‌های فلسفه، از 1890 در پی تلاش برخی دانشمندان علوم تجربی برای تأسیس مبانی جدید غیر متافیزیکی برای علوم تجربی استقرایی، آغاز شد. نکتة قابل توجه این است که ماهیت اصلی فلسفة علم، در پنج مرحله شکل گرفته است. هدف اصلی این مقاله این است که با توصیف مراحل پنج‌گانة مذکور، نحوة شکل‌گیری و تکمیل ...  بیشتر

بررسی تطبیقی جامعه‌شناسی علم بوردیو و رویکرد کنش‌گر ـ شبکه

مهناز فرهمند

دوره 3، شماره 5 ، فروردین 1392، صفحه 57-71

چکیده
  مقالة حاضر به بررسی مفاهیم کلیدی جامعه‌شناسی علم پیر بوردیو و رویکرد کنش‌گر - شبکه اختصاص دارد. بوردیو با روی‌آوردن به مفاهیم میدان، سرمایه، و سرمایة نمادین به اوضاع و احوال تولید علم توجه دارد که از استدلال اولیة وی دربارة حامیان و مدعیان علم در رقابت بر سر سرمایه به وجود آمده است. وی در فعالیت‌های علمی خود، با نقد رویکرد شبکه- کنش‌گر ...  بیشتر

پروژة منطق‌گرایی در ریاضیات: از بولتزانو تا راسل

غلامحسین مقدم حیدری

دوره 3، شماره 5 ، فروردین 1392، صفحه 73-97

چکیده
  آموزة منطق‌گرایی عبارت است از فروکاستن مفاهیم و قضایای ریاضی به مفاهیم و قضایای منطقی. این آموزه که یکی از مکاتب مهم فلسفة ریاضی است، را نخستین بار برنارد بولتزانو صورت‌بندی کرد و سپس گوتلپ فرگه سعی کرد با ارائة نسخة جدیدی از منطق آن را ادامه دهد. درنهایت این آموزه را به صورت پروژه‌ای، برتراند راسل و آلفرد نورث وایتهد عملی کردند. ...  بیشتر

بیزگرایی و چالش‌های نظریة تأیید

لطف‌اله نبوی؛ نیما احمدی؛ سید محمدعلی حجتی

دوره 3، شماره 5 ، فروردین 1392، صفحه 99-118

چکیده
  بیزگرایان بر این باورند که راه‌حلی برای مسئلة تعیین منطق حاکم بر شواهد در اختیار دارند؛ این مسئله از اهمیت ویژه‌ای در فلسفة علم برخوردار است، چراکه درنهایت آن‌چه موجب تمایز افسانه و علم از هم می‌شود این است که ما گواه خوبی برای محتوا و مضمون علم داریم. ایدۀ اصلی مشترک در نسخه‌های گوناگون نظریة تأیید بیزی، این است که باور‌ها با اندازه‌ا‌ی ...  بیشتر