نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری فلسفة علم و فناوری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
2 دانشجوی دکتری برنامه ریزی توسعة آموزش عالی، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
فایرابند در راستای دغدغه های فرهنگی و صیانت از سنت های مختلف اجتماعی، بر
عقلانیت علم جدید م یشورد و ضمن نقد آن بر اصل "همه چیز ممکن است " تاکید
می کند و آزادی فردی را مقدم بر حقیقت می شمارد. فایرابند با انکار جایگاه مطلق
حقیقت، می کوشد راهی برای تکثرگرایی فرهنگی بیابد و علم را از تنها مرجع تعیین
صحت و سقم پدیده ها خارج کند. در این مقاله کوشش م ی شود نشان داده شود که
فایرابند بعد از نقد عقلانیت علمی، بر خلاف ادعای خود، عملا عقلانیت جدیدی را بنیان
می نهد که هدف آن آزادی بوده و همچنین روش و سنت خاص خود را دارد و البته در
عین اینکه در رویکرد خود واجد تعارضات و ابهاماتی است، دلیلی در باب رجحان
عقلانیت خود بر سایر عقلانیت های موجود ارایه نم یدهد. نوآوری مقاله در این است که
فایرابند عملا آنارشیست معرف ت شناختی نیست بلکه واجد عقلانیت خاص
خودشمی باشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Epistemological anarchism or reconstruction of new tradition and rationality? A Critical reflection on Paul Feyerabend’s views
نویسندگان [English]
- aziz najafpoor 1
- Fatemeh Gitipasand 2
1 Ph.D. student in Philosophy of Science and Technology, Institute for Humanities and Cultural Studies
2 Ph.D. Student in Higher Education Development Program, Shahid Beheshti University
چکیده [English]
In line with his cultural concerns and protecting various social traditions, Feyerabend denounces the rationality of modern science, emphasizes the principle of ‘anything goes’ and prioritizes individual freedom over the truth. Denying the absolute truth, Feyerabend tries to make room for cultural pluralism and to remove science from the state of being the only reference for determining the authenticity of phenomena. In this paper, it is tried to show that Feyerabend in fact, after criticizing scientific rationality, raises a new rationality which its aim is freedom and has its own method and tradition. Besides some conflicts and ambiguities in his approach, he does not provide a reason for the preference of his rationality over other existing rationalities. We conclude that Feyerabend not only is not an epistemological anarchist, but has its own particular rationality.
کلیدواژه‌ها [English]
- Feyerabend
- epistemological anarchism
- rationality
- method
- science
. چالمرز، آلن. ف، چیستی علم، ترجمه سعید زیبا کلام، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1374
فایرابند، پل، چگونه باید از جامعه در برابر علم دفاع کرد، ترجمه شاپور اعتماد، نشریه ارغنون،
. شماره 1373 ،1
خادمی، محسن؛ مقدم حیدری، غلامحسین؛"موازین انسان گرایانه: گرانیگاه نسبی گرایی فایرابند "،
1393 ،158- صص 141
Feyerabend, paul.(1994): “against method” third edition, , London: verso
Foley, R. (1988): “Some Different Conceptions of Rationality” in McMillin (ed), Constraction
and Constraint, University of Notre Dame Press
Popper, Karl Raimund (1972) Objective Knowledge: An Evolutionary Approach, oxford,
clarendon press
Feyerabend, Paul (1999), Knowledge, Science and Relativism (philosophical papers vol 3), 1st
edn, ed. John Preston, New York :Cambridge University Press.
Feyerabend, Paul (1978), Science in a Free Society (SFS), London: NLB.
Popper, Karl Raimond, The Logic of Scientific Discovery, London, Routledge and Kegan
Paul, 1963.
)