تبیین رویکرد هرمنوتیکی ماری هسه در فهم مفاهیم علمی

باقری, سعیده; ایروانی, شهین; باقری ایران دوست, خسرو; شرفی جم, محمدرضا

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه تهران

² دانشیار فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه تهران

³ استاد فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه تهران

چکیده

پژوهش حاضر از سه بخش تشکیل شده است: مرور رویکردهای مطرح در فلسفه علم، طرح رویکرد هرمنوتیکی ماری هسه و در نهایت استنتاج دیدگاه هسه در رابطه با فهم مفاهیم علمی. بخش اول فضای پسااثباتگرایانۀ حاکم بر فلسفۀ علم در نیمۀ دوم قرن بیستم را ترسیم میکند تا در بخش بعدی، جایگاه رویکرد هسه در این میان وضوح بیشتری داشته باشد. در بخش دوم مدلهایی که هسه برای تبیین سازوکار پیشرفت علم و نظریههای علمی مطرح کرده است، تشریح شدهاند. دستآوردهای دیدگاه هسه برای فلسفۀ علم شامل تأکید بر کارکرد تبیینی استعاره در نظریههای علمی، پیشنهاد واقعگرایی حداقلی به عنوان لازمۀ فعالیت علمی و نیز تبیین عینیت دوگانه برای علم میشود.در مباحث مختلفی که از سوی هسه مطرح شده است، مفاهیم علمی جایگاه مشخصی دارند و میتوان اینگونه بیان کرد که در رویکرد هسه: مفاهیم علمی تاریخمند هستند، نظری هستند ومیتوان آنها را به مثابۀ استعارههایی در زبان استعاری علم به کار گرفت. در نهایت با توجه به ویژگیهای مفاهیم علمی، فهم افراد از این مفاهیم متفاوت خواهد بود و علاوه بر آن، با توجه به پویایی زبان علم، فهم مفاهیم علمی پویا است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mary Hesse’s Hermeneutic Approach in Understanding Scientific Concepts; an Explanation

نویسندگان [English]

saide bagheri ¹
Shahin Iravani ²
Khosrow Bagheri NoaParast ³
Mohammd Reza Sharafi ²

¹ Ph.D. student in Philosophy of Education, Tehran University

² Associate Professor of Philosophy of Education department, Tehran University

³ Professor of Philosophy of Education department, Tehran University

چکیده [English]

This study consists of three parts: reviewing approaches in philosophy of science; presenting Mary Hesse’s hermeneutic approach and, finally, extracting Hesse's view on the understanding of scientific concepts. In order to clarify Hesse’s approach, we, in the first part, review the post-positivistic space of philosophy of science in the second half of the 20th century. In the second section, the models Hesse has proposed to explain the mechanism of science advancement and scientific theories are described. Emphasizing the explanatory function of metaphor in scientific theories, suggesting minimalistic realism as a requirement for scientific activity, and explaining the dual objectivity for science, are among the achievements of Hesse's view in philosophy of science. Scientific concepts have a certain place in Hesse's discussions, and it can be argued that, in Hessian approach, scientific concepts are historical and theoretical and can be used as metaphors in the metaphorical language of science. Finally, people's understanding of scientific concepts would be different according to the characteristics of the concepts. Also peoples’ understanding of scientific concepts is dynamic due to the dynamics of the language of science

کلیدواژه‌ها [English]

hermeneutic approach
philosophy of science
Mary Hesse
understanding
scientific concepts

مراجع

1- اشتگمولر، ولفگانگ (1375). علم متعارف و انقلابهای علمی. شاپور اعتماد.دیدگاهها و برهانها، مقالههایی در فلسفۀ علم و فلسفۀ ریاضی، چاپ دوم، تهران: نشر مرکز. 146-167.

2- اعتماد، شاپور (1375). دیدگاهها و برهانها، مقالههایی در فلسفۀ علم و فلسفۀ ریاضی (ترجمه، تألیف و گردآوری). تهران: نشر مرکز.

3- اُکاشا، سمیر (1387).فلسفۀ علم.هومن پناهنده. چاپ اول، تهران: فرهنگ معاصر.

4- پوپر، کارل (1375). معیار تعیین خصلت تجربی دستگاههای نظری. شاپور اعتماد. دیدگاهها و برهانها، مقالههایی در فلسفۀ علم و فلسفۀ ریاضی، چاپ دوم، تهران: نشر مرکز. 45-48.

5- شیخرضایی، حسین (1388). استعاره و علم تجربی. فصلنامه اندیشه دینی، دانشگاه شیراز، پیاپی 30، 74-57.

6- کارنپ، رودلف (1375). علوم صوری و علوم تجربی. شاپور اعتماد. دیدگاهها و برهانها، مقالههایی در فلسفۀ علم و فلسفۀ ریاضی، چاپ دوم، تهران: نشر مرکز، 36-44.

7- گارفری-اسمیت، پیتر (1392).درآمدی بر فلسفۀ علم پژوهشی در باب یکصد سال مناقشه بر سر چیستی علم. نواب مقربی. چاپ اول، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

8- Arbib, M. A., Hesse, M. B. (1986). The construction of reality. Cambridge: Cambridge university press.

9- Campbell, N. R. (1920). Physics the elements. Cambridge University Press.

10- Christopher, F. & Mooney, S. J. (1991). Theology and science: a new commitment to dialogue. Theological Studies 52, 290-329.

11- Crease, R. P. (1998). Hermeneutics and the natural sciences: Introduction.Hermeneutics and the Natural Sciences, Kluwer Academic Publishers: Netherlands. (Reprinted from Man and World, 30 (3), 1997).

12- Eger, M. (1992). Hermeneutics and science education: An introduction. Science & Education 4(1), 337-348.

13- Eger, M. (1997). Achievements of the hermeneutic-phenomenological approach to natural science: A comparison with constructivist sociology. Man and World 3(30), 343-367.

14- Gutting, G. (2005). Continental philosophy of science. United Kingdom: Blackwell publishing Ltd.

15- Habermas, J. (1971). Knowledge and human Interests,(Translated by J Shapiro from original publication in Germany 1968). Boston: Beacon.

16- Hesse, M. B. (1961). Forces and fields: the concept of action at a distance in the history of physics. Dover (2005) unabridged republication.

17- Hesse, M. B. (1966).Models and analogies in science. University of Notre Dame Press: Notre Dame, Indiana.

18- Hesse, M. B. (1973a).Indefense of objectivity, Annual Philosophical Lectures, proceeds of the British Academy, vol. iviii, 275-292.

19- Hesse, M. B. (1973b). Models of theory change. Logic, methodology and philosophy of science, ed. P. Suppes et al., Amsterdam, pp. 379-392.

20- Hesse, M. B. (1977). Truth and the growth of scientific knowledge,PSA 1976, vol. ii, (Philosophy of Science Association) ed. F. Suppe and P. D. Asquith, 261-280.

21- Hesse, M. B. (1980). Revolutions and reconstructions in the philosophy of science. Brighton: Harvester press.

22- Hesse, M. B. (1988). The cognitive claims of metaphor. The Journal of Speculative Philosophy, New Series 1(2), 1-16.

23- Minogue, B. P. (1978). Realism and Intentional Reference. Philosophy of Science 3(45), 445-455.

24- Popper, K. R. (1979). Objective Knowledge, an Evolutionary Approach. Oxford University Press (first published 1972).

25- Putnam, H. (1975). What Is "Realism"? Proceedings of the Aristotelian Society, 76, new series, 177-194. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/4544887

26- Rashford, J. M. (2009). Considering Hans-Georg Gadamer's Philosophical Hermeneutics as a Referent for Student Understandingof Nature-of-Science concepts. Middle-Secondary Education and Instructional Technology Dissertations, Georgia state university. http://scholarworks.gsu.edu/msit_diss/51/

27- Rorty, R. and Hesse, M. B. (1987). Unfamiliar noises. Proceedings of Aristotelian society, 283-311.

28- Rouse, J. (2005). Heidegger on science and naturalism.Continental philosophy of science, 123-141.

29- Schlimm, D. (2003). Axiomatics and Progress in the Light of 20th Century Philosophy of Science and Mathematics. Papers of the Conference Held in Bonn, February, 14-17.

30- Shaw, R. K. (2009). The metaphysics of physics education.Annual conference of Philosophy of Education Society of Australasia, Hawaii.

31- Shaw, R. K. (2012). The Implications for Science Education of Heidegger’s Philosophy of Science. Educational Philosophy and Theory, 45(5), 546-570.

32- Shaw, R. K. (2010). Truth and Physics Education: a Heideggerian Analysis.Thesis submitted in fulfilment of the degree of doctor of philosophy. Auckland: The University of Auckland.

تبیین رویکرد هرمنوتیکی ماری هسه در فهم مفاهیم علمی

مراجع

مراجع

دوره 7، شماره 13 - شماره پیاپی 13مرداد 1396صفحه 1-22

دوره 7، شماره 13 - شماره پیاپی 13
مرداد 1396
صفحه 1-22