نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی، علوم تحقیقات اصفهان

2 دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه اصفهان

3 استاد گروه فلسفه، دانشگاه اصفهان

چکیده

از نظرملاصدرا، مسئلة مطابقت و عدم مطابقت، در علم حصولی مطرح است؛ زیرا علم حصولی صورتی از شیء در ذهن است، و صورت ذهنی باید با واقع مطابقت داشته باشد.وی بر این باور است کهماهیت واسطة بین عین و ذهن است که در هر دو مرتبة وجودی عیناً تکرار شده است. البته اشکالاتی بر نظریة ماهوی ملاصدرا وارد آمده که در نهایت حاکی از آن است که این نظریه نتوانسته به نحو متقن مطابقت ذهن و عین را اثبات کند. از طرف دیگر با توجه به اصالت وجود و تشکیک وجود می‌توان نظریة این‌همانی وجود عینی را مطرح کرد که بر اساس آن، علم وجود برتر ماهیت معلوم است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Subject and Object Correspondence in Mullasdra’s View

نویسندگان [English]

  • Soghra Babapour 1
  • Jafar Shanazari 2
  • Mehdi Dehbashi 3

1 Ph.D Student in Philosophy and Wisdom, Azad University, Science and Research Unit, Esfahan

2 Associate Professor of Philosophy Department, Esfahan University

چکیده [English]

should be corresponded to the reality, in Mullasadra’s view the correspondence and non-correspondence is an acquired knowledge. He believes that essence is the intermediary between subject and object, which has the same existence in the both sides. The drawbacks of the theory indicate that he could not demonstrate the correspondence between subject and object. Besides, according to the priority of existence and the gradation of existence, one can propose the sameness of objective existence theory, according to which knowledge is the higher existence of known essence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • subject
  • object
  • Knowledge
  • acquired knowledge
  • correspondence
ابن سینا (1383). دانش‌نامة علایی، همدان: دانشگاه بوعلی سینا.
جوادی آملی، عبدالله (1382). رحیق مختوم، قم: اسرا.
جوادی آملی، عبدالله (1379). معرفت‌شناسی در قرآن، قم: اسرا.
حسین‌زاده، محمد (۱۳۸۷). معرفت‌شناسی، قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
خسروپناه، عبدالحسین و حسن پناهی آزاد (1388). نظام معرفت‌شناسی صدرایی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
دهباشی، مهدی (1386). پژوهشی تطبیقی در هستی‌شناسی و شناخت‌شناسی ملاصدرا و وایتهد، تهران: علم.
رازی، قطب الدین و ملاصدرا (1416). رسالتان فی التصور و التصدیق، تحقیق مهدی شریعتی، قم: اسماعیلیان.
سجادی، جعفر (1357). فرهنگ معارف اسلامی، ج 2، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.
سبحانی، جعفر (1411). نظریة المعرفة، قم: مؤسسة امام صادق (ع).
شمس، منصور (1387). آشنایی با معرفت‌شناسی، تهران: طرح نو.
شیروانی،‌ علی (1380). «معرفت‌شناسی‌ و حکمت‌ متعالیه‌«، خردنامة صدرا، ش 24.
شیرازی، صدرالدین (1981). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
شیرازی، صدرالدین (1346). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تعلیق و تصحیح و مقدمه سید جلال‌الدین آشتیانی، مشهد: مرکز نشر دانشگاهی.
شیرازی، صدرالدین (1380). مبدأ و معاد، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیه (بوستان کتاب).
شیرازی، صدرالدین (1382). الحاشیه علی الهیات، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
شیرازی، صدرالدین (1375). مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین، رساله اجوبة المسایل الکاشانیة، حامد ناجی اصفهانی، تهران: حکمت.
شیرازی، صدرالدین (1410). مفاتیح الغیب، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
شیرازی، صدرالدین (1415). تفسیر القرآن الکریم، قم: بیدار.
شیرازی، صدرالدین (1360). اسرار الایات، تهران: انجمن حکمت و فلسفة ایران.
شیرازی، صدرالدین (1366). تفسیر القرآن الکریم، قم: بیدار.
شیرازی، صدرالدین (1368). رسالة التصور و التصدیق، در کتاب الجوهر النضید، قم: بیدار.
طباطبایی، سید محمد حسین (1416). نهایة الحکمة، قم: جامعة مدرسین حوزة علمیه.
طباطبایی، سید محمد حسین (1374). نهایة الحکمة، ترجمه و شرح علی شیروانی، ج 1، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم.
عبودیت، عبدالرسول (1387). درامدی به نظام حکمت صدرایی، تهران: سمت.
مصباح یزدی، محمد تقی (1375). شرح جلد هشتم اسفار، ج 1، نگارش محمد سعیدی مهر، قم: مؤسسة امام خمینی (ره).
مطهری، مرتضی (1377). مجموعه آثار، قم و تهران: صدرا.
مطهری‌، مرتضی (1367). شرح‌ مبسوط‌ منظومه‌، ج ‌1، تهران: حکمت.
معلمی، حسن (1377 و 1378). «معرفت‌شناسی از دیدگاه حکمت متعالیه»، قبسات، زمستان 1377 و بهار 1378، ش 10 و 11.