TY - JOUR ID - 3241 TI - تبیین هستی‌شناسانه عالم اوسط در اندیشة کیمیایی حسن بن زاهد کرمانی JO - فلسفه علم JA - PS LA - fa SN - 2383-0722 AU - کاوسی رحیم, علی AU - کوهکن, رضا AD - دانش اموخته دکتری تاریخ علم پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی AD - استاد یار ادیان عرفان موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 7 IS - 14 SP - 85 EP - 104 KW - حسن بن زاهد کرمانی KW - کیمیا KW - عالم اوسط KW - عناصر چهارگانه DO - N2 - تاریخ علم نگرش حال­محور به فلسفة علم، آن را صرفا ناظر بر علوم جدید مانند فیزیک و زیست­شناسی می­پندارد و بخش بزرگی از معرفت بشری مانند کیمیا را که در علم کنونی جایی ندارند، نادیده می­گیرد. این مقاله تلاش دارد با پرهیز از چنین نگرشی، به بررسی هستی­شناسانه ماهیت علم کیمیا نزد حسن بن زاهد کرمانی، کیمیاگر ایرانی سدة هشتم هجری بپردازد. آثار حسن بن زاهد، حاوی ساختاری قوی و اندیشه­ای منسجم در باب کیمیاست. تعریف کیمیا به عنوان عالم اوسط در اندیشة او نقش محوری دارد و مهم­تر آنکه کاربست این مفهوم که کیمیا عالم اوسط است شالودة نظام کیمیایی وی قرار گرفته است. ما در این نوشتار، ابتدا با بهره جستن از شواهدی از حکمت اسلامی، خارج از اندیشة حسن بن زاهد، در چند و چون عالم اوسط بودن کیمیا تأمل نموده­ایم و آنگاه با رویکرد هرمنوتیکی به متن آثار حسن بن زاهد، چهار دلیلی را که وی خود بر عالم اوسط بودن کیمیا اقامه کرده است، تشریح کرده­ایم.­ همچنین در این مقاله نشان داده­ایم که وجه وساطت کیمیا به عنوان عالم اوسط، تشابه و تناظر بین عوالم سه­گانه است و این تشابه و تناظر بر محمل عناصر چهارگانه و خواص آنها استوار شده است. UR - https://philosophy.ihcs.ac.ir/article_3241.html L1 - https://philosophy.ihcs.ac.ir/article_3241_5ed239e50abeecbca6bd6840ed2e16d2.pdf ER -