مرتضی شریفی
چکیده
اخیراً در مطبوعاتِ فلسفهی علم موضوعی تحت عنوان «فلسفهی شیمی» به چشم میخورد. یکی از مسائلی که تحت این مقوله دربارهی آن صحبت میشود موضوع برآیش و اهمیت علم شیمی و جایگاه آن در روشنسازی این موضوع است. علاوه بر موضوع برآیش ، مسئلهی تقلیل هم در شیمی محل بحث است. اهمیت این دو مسئله در شاخههای مختلف علوم ، ازجمله شیمی، ازآنجاست ...
بیشتر
اخیراً در مطبوعاتِ فلسفهی علم موضوعی تحت عنوان «فلسفهی شیمی» به چشم میخورد. یکی از مسائلی که تحت این مقوله دربارهی آن صحبت میشود موضوع برآیش و اهمیت علم شیمی و جایگاه آن در روشنسازی این موضوع است. علاوه بر موضوع برآیش ، مسئلهی تقلیل هم در شیمی محل بحث است. اهمیت این دو مسئله در شاخههای مختلف علوم ، ازجمله شیمی، ازآنجاست که استقلال (نسبی) این علوم، با این دو مفهوم گرهخورده است. در این مقاله بعد ارائهی یک چهارچوبِ مفهومی، بهنقد و بررسی آرای آلکس مانافو در مورد اهمیت علمِ شیمی در مطالعه موضوعِ تقلیل و برآیش در شیمی میپردازیم. مانافو با استدلالی قصد دارد نقش ویژهای به علم شیمی در رابطه بامطالعهی موضوع برآیش و تقلیل ببخشد. در ضمنِ نقد محتوی این استدلال، تمایزی بینِ مفهوم «پیچیده گی وجودشناسانه» و «پیچیده گی هستی شناسانه» ارائه می دهیم. سپس نشان می دهیم خلط بین این دو مفهوم، موجباتِ شکل گیری مغالطهای شده که دامنگیرِ مانافو در روند استدلالش شده است