بررسی استدلال هیومی فودور به نفع تفردگرایی

عباس مهدوی

دوره 11، شماره 22 ، اسفند 1400، ، صفحه 241-262

https://doi.org/10.30465/ps.2021.28461.1392

چکیده
  هدف پژوهش حاضر، بررسی استدلال موجهه فودور(1991) به نفع تفردگرایی و محتوای محدود است. استدلال موجهه می‌خواهد نشان دهد که من و همزادم واجد تفکرهای دارای نیروهای علّی یکسان هستیم. تفکرهای‌-‌آب و تفکرهای-XYZ با توجه به رفتارهای-آب و رفتارهای-XYZ، دارای نیروهای علّی متفاوت نیستند. اگر چنین است، من و همزادم، به‌لحاظ روان‌شناختی این‌همان هستیم، ...  بیشتر

بررسی آزمون‌پذیریِ اصل‌موضوع دوم نظریه نسبیت خاص

سید سعید میراحمدی

دوره 11، شماره 22 ، اسفند 1400، ، صفحه 263-292

https://doi.org/10.30465/ps.2021.37917.1548

چکیده
  همان طور که مشهور است، نظریه نسبیت خاص بر دو اصل‌موضوع استوار است: (1) اصل «نسبیت»؛ (2) اصل «ثابت و یکسان بودن سرعت نور در همه دستگاه‌های لخت در خلأ». در این نظریه، اصل دوم، نه اصلی بدیهی است و نه نتیجة منطقیِ سایر اصول‌موضوعه است. بنابراین جهت ارزیابی اعتبار این اصل، آزمون تجربی آن ضروری خواهد بود. در این نوشتار، روشن می‌شود ...  بیشتر

مروری بر اصول و مقوّمات نظریه ی «برنامه ی قوی» دیوید بلور و برخی منتقدان وی

قاسم زائری؛ محدثه قشقایی خواص

دوره 12، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 277-303

https://doi.org/10.30465/ps.2022.41192.1606

چکیده
  دیوید بلور از سردمداران اصلی مکتب ادینبورا با طرح ریزی اصول چهارگانه ای به تنقیح نظریه ی برنامه ی قوی پرداخت. این اصول چهارگانه شامل اصل علیّت، اصل تقارن، اصل بی طرفی و اصل بازتابی است. بنا بر اصل علیّت، جامعه شناسی می بایست روندی علّی طی کند زیرا تنها در این صورت، منجر به ایجاد باور و یا موقعیتی از معرفت میشود و هم چنین انواع علل جدای ...  بیشتر

کوالیا و مقبولیت علمی

احمدرضا همتی مقدم؛ شیما هادی نیا

دوره 11، شماره 22 ، اسفند 1400، ، صفحه 293-323

https://doi.org/10.30465/ps.2021.37601.1544

چکیده
  در فلسفه ذهن ویژگی‌های پدیداری سابجکتیو از حالات ذهنی آگاهانه را کوالیا می‌نامند. بدین معنا که یک حالت ذهنی واجد کوالیا است اگر و تنها اگر چیزی وجود دارد که کیفیت بودنِ آن حالت ذهنی درآن فرد است. برخی استدلالاتی را طراحی کرده‌اند که ارزش معرفتی و تبیینی کوالیا را به چالش می‌کشد. هدف این نوع استدلالات این است نشان دهند که در یک نظریه ...  بیشتر

رویکرد رابطه گرا به علم مدرن در مکتب ماربورگ

الهام ربیعی؛ مهدی حسین زاده یزدی

دوره 12، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 305-327

https://doi.org/10.30465/ps.2022.42105.1621

چکیده
  رابطه گرایی در نقطه مقابل جوهرگرایی قرار می گیرد و به جای مطالعه اشیاء منفک از یکدیگر به مطالعه روابط عینیِ متعین کننده آنها مبادرت می ورزد. مکتب ماربورگ یکی از مهمترین تبیین کنندگان این ایده است. تقریر این مکتب از رابطه گرایی برای حل بحران علم در قرن بیستم یعنی ارائه یک پاسخ برای پارادوکس پیشرفت علم در عین وقوع تغییرات انقلابی در آن ...  بیشتر

وساطت فناوری در تحول امر جنسیتی

زهرا زرگر

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1402

https://doi.org/10.30465/ps.2023.46108.1679

چکیده
  جنسیت در دو بعد عملی و مفهومی ماهیتی دگرگون‌شونده و متغیر دارد. در طول زمان و به تبع تحول شرایط مادی زیست و قراردادهای اجتماعی، هم اعمالی که دارای جنبه جنسیتی هستند تغییر می‌کنند و هم تصور افراد جوامع درباره دسته‌بندی‌ها و مناسبات جنسیتی دستخوش تحول می‌شود. یکی از عواملی که بر این تحولات اثرگذار بوده و خود نیز از آنها متاثر می‌شود، ...  بیشتر

موازین ”درستی“ و ”عقلانیت“ در علوم اجتماعی

سعید زیباکلام

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1402

https://doi.org/10.30465/ps.2023.46368.1686

چکیده
  در یادداشتی گفته بودم که در عرصة فوق‌العاده پیچیده و بیقرار سیاست نه عالمان سیاسی، نه فیلسوفان سیاسی، و نه فعالان و رجال عرصة سیاست هیچگاه نتوانسته‌اند و هیچگاه نخواهند توانست حتّی موقتاَ موازین ”درستی“ و ”عقلانیت“ را مورد اجماعی فراتاریخی و فرااجتماعی قرار دهند. در این مقاله می‌خواهم فراتررفته تبیین کنم چرا آنها و ...  بیشتر

فایرابند علیه تکنوکراسی و شوونیسم علم

محسن خادمی

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1402

https://doi.org/10.30465/ps.2023.46737.1690

چکیده
  پُل فایرابند از تأثیرگذارترین فیلسوفان علم قرن بیستم است که آثار و آراءِ جنجالی او اشتهارش را دو چندان کرده است. همین آثار تحریک‌آمیز اوست که به نوعی موجب بدفهمیِ برخی دانشگاهیان و فلسفه‌دانان شده است، به‌طوری که برخی او را «بدترین دشمن علم» نام نهاده‌اند. در این مقاله برآنیم تا با بازسازی آراء فایرابند نشان دهیم که این اندیشه ...  بیشتر

پزشکی مبتنی ‌ بر شواهد: تحلیلی تکاملی

هادی صمدی

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1402

https://doi.org/10.30465/ps.2023.46839.1694

چکیده
  این مقاله دفاعیه‌ای تکاملی از پزشکی مبتنی بر شواهد به عنوان رویکردی به پزشکی است که مبنای اصلی مداخلات درمانی را پژوهش‌های نشر یافته در نشریات معتبر پزشکی در نظر می‌گیرد. در این رویکرد از تجربه‌های شخصی، شهود پزشک، و تبیین‌های مکانیکی برای انجام مداخلات پزشکی تأکیدزدایی می‌شود. از زمان رواج پزشکی مبتنی‌ بر شواهد نقدهای زیادی ...  بیشتر

تأملی بر تفسیر ذهنی فلسفۀ احتمال: شناخت احتمالاتی و ادراک غیراحتمالاتی

رامین کاظمی؛ محمد رعایت جهرمی؛ جاوید کاظمی

دوره 13، شماره 1 ، تیر 1402

https://doi.org/10.30465/ps.2023.46283.1681

چکیده
  تفسیر ذهنی، به‌عنوان یکی از چهار تفسیر مرسومِ فلسفه ی احتمال، توسط فرانک رَمزی و برونو دوفینیتی برای غلبه بر برخی مشکلات بِیزگرایی معرفی شده است. این تفسیر امروزه طرفدارانی دارد و مورد توجه بسیاری از بیزگرایان است. ویژگی معرفت شناختی چارچوب بِیزی، اعتماد ذهنی (یا اعتبار) است. هدف این مقاله، بررسی بیشتر تفسیر ذهنی فلسفه ی احتمال، از ...  بیشتر

نوآوری اجتماعی: بصیرت‌هایی از فلسفه تحلیلی فناوری

محمود مختاری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 دی 1402

https://doi.org/10.30465/ps.2023.46824.1692

چکیده
  ایده اصلی این مقاله از مقایسه «نوآوری اجتماعی» با «نوآوری فناورانه» (نوآوری مصنوعات فناورانه) شکل گرفته است. در مطالعات نوآوری عموماً (بر اساس دیدگاه شومپیتر) نوآوری را «هرگونه ابداع یا خلاقیت در ایده، روش، محصول (مصنوع)، خدمات و ... » می‌دانند «که به بازار و مشتری متصل شود» (ابداعِ تجاری‌سازی‌شده). بر اساس این ...  بیشتر